Kamis, 23 Mei 2013

Sinopsis Novel Bali Modern

SINOPSIS NOVEL BALI MODERN
Ksatria Tukang Siat Mangumbara

     Kaceritayang wenten anak truna bajang saking kulawarga triwangsa menak meparab Cokorde Darma. Ida sampun kasinengguh totosan treh triwangsa saking Puri Kediri ring Jawi. Cokorde Darma kantun teruna genten awinan tuara kengin ngrereh rabi. Reraman idane, bingung tur inguh rikala nyingak okane abatun buluan punika lintang seneng pisan ngwacen sekancan pupuh geguritan, kidung, miwah kekawin. Tur teleb pisan mamaca lontar-lontar kuna, mabasa kuna dresta, sane manyiratang miwah ngungguhang saluiring satua-satua, pitutur, pawarah, pamargin indik katatuaning wong menak.
     Sadina-dina, lemah dalu ida malinggih masila tiding mamaca lontar. Daging lontare sane kawacen ida kapilihin wantah lontar sane ngungguhang sang menak kasub kajanaloka. Ne mangkin, sampun akeh taler para jadma sakti sane kaucap mungguh ring lelintihan satua lontare, sami tan makelirig ulian suaran bedil. Satua ring lontar punika indik kawentenan para Ksinatria sane seneng morbor umah musuh ipune, tan ngicenin piolas urip para wong sane sampun kajarah taler sane sampun nunas urip manyerahang raga mangda tan kapademang olih I meseh. Siang dalu Cokorde Darma maminehin parindikan para ksinatriane sane liu ngudag-adug solahnyane tur ngusak-ngasik wong istri. Awinan kayun idane risampun mamaca satua ring lontare punika, minab sampun kedeh mapineh tur pikukuh kedeh pisan pacing mapitulung ring sajeroning wong ring jagate sami, lantas ida mangentosin aran idane mangda mangicalang wangsan idane sane mapesengan Cokorde punika.
     Pamuput, lantas ida matangi ngadeg saking sesilaan linggih, idane lantas ngambil sanjata tombak sane bek madaging barak dahar tai. Tur ngambil tamiang, kuskusan pinaka srana sane kagenahang ring sirah ipun. Selantur ipun, Cokorde nyerit masesambatan kadirasa wenten mesehe rauh, tur lampu sembene nglayut, mejane kauyak nyantos magrudugan glalang-gliling. Sambilanga nigtig tangkah meja kursine sruduka nganti paplabas paselanting mabrarakan. Punika paripolah idane ring tengahing gedongan nyantos rauh para wong ring Puri kagyat tur tengkejut manyingak indik putran ida sakadi punika. Sadina-dina parisolah Cokorde sakadi anake masiat tur tembok kabenturin sawai-wai nyantos ngangobin anake manonton manyingakin. Malarapan antuk neherang sesanan triwangsa wong menak, ida pupus pakahyunan pacing lunga mangumbara mamanahang sapalan-palan ida makerti mapitulung ring anak madue kabrebehan, kasungkanan miwah kaprihatinan. Sesanan wong menak sane becik mamuatang gumi, mindrihang ngrajegang karahayuan, satia wacana, miwah makarya gumi landuh.
     Nanging jani pamargin Cokorde Darma sampun kasub ring jagate, sane kengin melanin anake istri, seneng mapitulung pinih utama Dewi Ratih, sakadi laksana Ksatria sane durung nenten satua ipun ring lontar, ida maminehin parab Sang Ksatria luwih punika. Selantur ippun, adan ksatria panguasa ngiderin gumi ane patut minabang Sri Cokorde Sudarsana utawi Sri Suyayati utawi Sri Wiratanu apang tuara ada matuhin. Lantur punika , jani ida lakar ngrereh kakasuban di gumine apag ada anggon dalih nglamar sang manic ring Puri sane maparab Dewi Supitangsu.
Kacrita jani Sang Sudarsana sampun doh pamargine, yadiapin mesehe marupa raksasa gede makumis aeng kanikayang mamargi gegeson nuju Puri Serang kanikayang pacang manyawita calon pramiswari ida. Ring Puri Serang, I Raksasapti mawasta I Kala Kuwuk sane dados pacundang wobg menak Sri Suyayati kapisengguh Satria Wibuh Ngumbara, ngaturang dewek nyawita makajuru ngemit Ratu Dewi Supitangsu sadina-dina.
Kacrita jani nuju ring warung nasi, wenten munyi ri-ri-ri-ri-ri lantas suarane kapireng sakadi sungu utawi tanda pinaka wangsit nyantos ka Purian. Tur Sang Ksatria ngandika , “Sampunang Ratu Sudewi tengket, tiyang nenten ja tukang amuk, tukang bahak, tiyang ksatria nyahjah gumi, ampurayang pisan sampun ngawiang Ratu Ayu tengkejut. Titiyang misadia makirti amrih landuh neherang sesanan menak.”   Madahar dong sesana nanging ke sakadi mangkin tuara patut titian nulak panyambrama. Sang madrue warung wantah ngitungang akuda pacing polih madagangan wireh tamiune tawah puniki kasengguh anak luwih madrue kasugihan.Ida sakadi tamiu di warunge sampun katurang mangda mlinggih ring kursi goyange sambilanga maajengan.
Ida Cokorde manerawang manah idane raris mapineh-pineh eling ring duke sane sampun lawas imaluan. Daweg truna, mamuduh ida suba ya taen nyalanin solahe cara Ksatria Ngumbara Nyahjah Desa sabilang wengi. Ida dadi tukang metekin tur mawilangan lua-lua sane dados gering gumi. Ne jani parisolah Cokorde Darma lian pisan sasukate ida kasemara. Ida sering ngemit dirurunge tengah wengi, tuara nongos jumah, pasiate tuah ring warung kopine ngrebutin sundel panayang pitung dina tuara lisik, miwah ida kereng nyacad, ngewerin tur nyailin rikala maumah salantang margi.
Kocap mangkin, sampun prapta ring purian tur ida katehang ngranjing. Biang lan ajin idane pramangkin sedih kingking ngatonang okane sakadi asapunika. Sesampun pat belas rahina Cokorde Darma mlinggih ring purian, bayun miwah pramanan idane sampun matutupan, yadiapin tan pisan naenin polih rerawatan sane becik. Mangkin ida pacing masih kengin luas ngibeng ngumbara nyahjah desa-desa ngawe kaledangan biang ajin idane.
   Manut ring parisolah Cokorde Darma sane doh ring parisolah ksatria, ne mangkin ida sewai-wai ngusak ngasik tur ngudag-adug desa lan dangkrak-dengkrek tan mararian manujuhang muncuk tumbakne ane karatan. Makejang makekirig takut teken solahne Cokorde suyayati punika sane ngancan murka antuk amuk nyane. Minab sampun rame nyagjangin unduk idane, ada nngaba tumbak poglo amah barak, ada klewang, muah arit. Selantur ipun rauh I Kelihan Desa nyelet linggis, makejang wong desane pada nesek kengin nyedayang Cokorde  Darma. Raris Cokorde Darma naluju tur nujuhang tumbakne. Ane ngaba sananbawak muah cendekan rengas ngengap, ia makirig. Jero Kelihan raris macegik sambilanga ngusud lengen. Cokorde Darma suyayati sampun ngubat-ngabit nujah nengkejutang. Wong desane makakirig maduluan karag-kirig awinan makejengan. Kelian cuat katumplek makaplug ulian jitney katerompok antuk Cokorde. Gelisin cerita, Panjak Cokorde ane mawasta I Sadara kengin pisan melanin Cokorde Darma krana Cokorde Darma majanji lakar nyadia guna kaya ring ipun. Nanging asapunika I Sadara nenten uning antuk parisolah Cokorde Darma sane kantun buduh paling ulian mamaca lontar. Kacritayang I Sadara kagebugin malih antuk wong desane santukan ipun sampun melanin Ida. Antuk punika, I sadara ngepah ngelel ngedil paliatne, kijapane ngoncang, mare tawange Cokode Darma kadi punika. I Sadara raris mamargi ring tengah alase lintang sripit, cupet, nolor dawa tur bet ulian pepohonan.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar